Khái niệm về từ khóa
Từ khóa (Tiếng anh: Keyword) là những từ chứa thông tin chính của câu văn. Đối với IELTS Listening, việc nhận diện từ khóa sẽ phục vụ cho hai mục đích: Thứ nhất, các từ khóa sẽ giúp thí sinh nhanh chóng nắm được đại ý của phần văn bản; Thứ hai, từ khóa có thể được sử dụng làm dấu hiệu nhận diện của phần văn bản, giúp thí sinh theo dõi được phần thông tin tương ứng trong văn bản khi đoạn audio đang được phát.
Như đã đề cập trước đó, một trong những mục đích sử dụng của từ khóa là làm dấu hiệu nhận diện. Tuy nhiên, có một thực tế rằng các thông tin trong phần audio sẽ không lặp lại hoàn toàn thông tin trong phần văn bản, mà được paraphrase (trình bày lại theo cách viết khác, mà vẫn giữ nguyên nội dung của văn bản). Do đó, ta sẽ cần phân loại từ khóa dựa theo mức độ dễ bị paraphrase (trình bày lại theo cách viết khác, mà vẫn giữ nguyên nội dung của văn bản). Từ đó, ta sẽ có các phân loại:
- Loại I: Các tên riêng, số liệu: Thông thường, các thông tin này sẽ khó bị thay đổi khi trình bày trong đoạn, là một dấu hiệu nên được sử dụng để định vị thông tin nhanh chóng.
- Loại II: Các danh từ: Danh từ thường đóng vai trò làm chủ ngữ hoặc tân ngữ trong câu, và có thể được dùng trong việc tìm thông tin trong đoạn văn bản. Tuy nhiên, khác với dạng tên riêng, số liệu ở trên, các danh từ trong phần văn bản có thể được trình bày bằng cách khác (từ đồng nghĩa) trong đoạn audio.
- Loại III: Các động từ, tính từ, trạng từ: Các từ khóa động từ, tính từ, trạng từ cũng có vai trò quan trọng về mặt nội dung, tuy nhiên so với tên riêng, số liệu và các danh từ, các từ thuộc loại 3 này dễ dàng bị paraphrase hơn (các từ đồng nghĩa, động từ được biến đổi dạng: thì động từ, dạng chủ động – bị động).
Khi thực hiện bài nghe, bạn nên sử dụng từ khóa theo thứ tự ưu tiên: Loại I > Loại II > Loại III. Ý nghĩa của thứ tự ưu tiên này sẽ được trình bày cụ thể hơn trong phần sau.
Áp dụng phương pháp tìm từ khóa vào dạng bài Multiple Choice trong IELTS Listening
Như đã trình bày ở phần trước, việc xác định các từ khóa sẽ giúp bạn có những dấu hiệu để xác định vị trí thông tin, cũng như nắm được đại ý của đoạn văn bản. Vì lý do đó, quá trình tìm các từ khóa cần được thực hiện trước khi nghe hiểu. Điều này là hoàn toàn phù hợp, do trước mỗi Section, bạn sẽ luôn được cho một khoảng thời gian (tối đa 30 giây) để đọc trước phần nội dung câu hỏi. Phần tiếp theo sẽ hướng dẫn bạn các bước cần thực hiện để áp dụng Phương pháp tìm từ khóa vào một số dạng bài Muliple Choice trong IELTS Listening, kể từ khi được giao thời gian đọc trước câu hỏi tới trong quá trình nghe hiểu và trả lời.
Có hai lý do khiến dạng bài nghe Multiple Choice trở thành một trong những dạng bài gây khó khăn cho nhiều bạn. Thứ nhất, lượng thông tin cần tiếp nhận trong dạng bài này là tương đối lớn. Thông thường, dạng bài này sẽ bao gồm 3 – 5 câu hỏi, với mỗi câu hỏi có 3 phương án lựa chọn. Nếu đọc theo cách thông thường, với thời gian 30 giây được cho phép, bạn phần lớn sẽ chỉ kịp thời gian để đọc lướt và khó ghi nhớ được nhiều các thông tin cần thiết để trả lời câu hỏi.
Khó khăn thứ hai khi thực hiện dạng bài Multiple Choice là việc ghép nối các lựa chọn với thông tin được trình bày trong đoạn audio một cách nhanh chóng. Như đã trình bày, mỗi câu hỏi trong phần Multiple Choice thông thường sẽ có 3 lựa chọn. Thông tin trong các lựa chọn sẽ đều được nhắc đến trong đoạn audio để thử thách bạn, nhưng theo cách được paraphrase lại, và không trùng khớp với văn bản trong phần câu hỏi. Với số lượng câu hỏi nhiều, sẽ rất khó khăn nếu bạn đợi tới khi đoạn audio liên quan tới câu hỏi được phát hết rồi mới đọc từng đáp án để tìm câu trả lời (do đoạn audio được phát liên tục, và việc bạn tốn quá nhiều thời gian để đọc từng phương án của một câu hỏi có thể gây ảnh hưởng tới việc nghe hiểu câu tiếp theo).
Để giải quyết hai vấn đề trên, bạn có thể thực hiện các bước khi thực hiện dạng bài Multiple Choice:
Bước 1: Xác định và đánh dấu các từ khóa trong phần câu hỏi
Từ khóa là một công cụ rất hữu ích để nhận diện thông tin. Tuy nhiên, với dạng bài Multiple Choice, thí sinh không nên lạm dụng việc gạch chân các từ khóa mà chỉ lựa chọn 1 – 2 từ khóa theo thứ tự ưu tiên đã được trình bày ở phía trên. Điều này tránh việc theo dõi quá nhiều từ khóa gây sao nhãng thí sinh, ngược lại với mục đích ban đầu của phương pháp. Hãy cùng nhau phân tích đề bài sau đây:
Ta sẽ cần xác định từ khóa của cả phần câu hỏi, cũng như các từ khóa trong các phần lựa chọn. Trong khi xác định từ khóa trong phần câu hỏi cung cấp cho ta công cụ để theo dõi thông tin tương ứng trong đoạn audio, việc xác định các từ khóa trong các lựa chọn sẽ phục vụ cho Bước 2: Xác định điểm khác biệt riêng của các lựa chọn so với phương án còn lại.
Các từ khóa trong các lựa chọn sẽ cần thể hiện được sự khác biệt về mặt nội dung so với phương án còn lại, bên cạnh việc được dùng làm dấu hiệu theo dõi. Vì lý do đó, bạn sẽ cần cân nhắc tầm quan trọng về mặt nội dung của các từ khóa, bên cạnh việc tuân theo thứ tự ưu tiên.
Bước 2: Xác định và ghi nhớ điểm khác biệt riêng của các lựa chọn so với các phương án còn lại
Việc ghi nhớ điểm khác biệt riêng của các lựa chọn từ trước khi đoạn audio được phát sẽ giúp bạn nhanh chóng lựa chọn được đáp án đúng thông qua việc tiết kiệm thời gian đọc thông tin. Bên cạnh đó, khối lượng thông tin mà bạn cần ghi nhớ cũng sẽ được giảm tải.
Bước 3: Nghe hiểu
Sau khi đã xác định được các từ khóa làm dấu hiệu, cũng như điểm riêng biệt của các lựa chọn, bạn sẽ tiến tới bước nghe hiểu, tuân theo quy trình của bài thi IELTS Listening. Tại bước này, bạn nên tối ưu việc sử dụng các từ khóa để theo dõi nội dung đoạn audio. Bạn nên sử dụng bút (hoặc con trỏ chuột khi thi trên máy) để đánh dấu tới phần thông tin được đọc, cũng như lắng nghe cách các từ khóa được paraphrase. Mỗi khi phần thông tin trong các lựa chọn được nhắc tới, nhanh chóng ghép nối thông tin đó với phương án tương ứng (với các điểm khác biệt riêng của phương án được xác định từ trước). Bước cuối cùng bạn cần thực hiện là lắng nghe xem phương án được nhắc tới theo hướng khẳng định, trong trường hợp này, phương án được đề cập chính là câu trả lời đúng. Còn nếu trong trường hợp ngược lại, bạn có thể khẳng định rằng đó chỉ là phương án được đưa ra để đánh lạc hướng.
IELTS expert
